Aktualna wersja na dzień 10:02, 6 gru 2025

Wstęp

Ten tekst stanowi subiektywną próbę podsumowania pewnego etapu konstrukcji ramion gramofonowych który umownie można określić skrótem LM pick up arms czyli ramiona o małej masie efektywnej, czyli najkrócej mówiąc "lekkie". Takie ramiona miały swój okres rozkwitu na przełomie lat 70/80.

Zasadniczo chodziło o to, aby układ drgający wkładka ramię opierał się na możliwie podatnie zawieszonej igle. Takie podejście zapewnia poprawną pracę już przy naciskach poniżej 1 gram. To założenie potwierdzają testy "trackability"

Oczywiście, aby rezonans układu drgającego znalazł się w zalecanych granicach 8-15 Hz to dużej podatności (małej sztywności) wkłądki musi towarzyszyć odpowiednio niska masa czynna ramienia+wkładki.

Idąc tą drogą rozumowania ramiona stawały się coraz "smuklejsze" a wkładki coraz lżejsze.

To odchudzanie ramion i zmniejszanie masy wkładek nie mogło jednak iść w nieskończoność. Okazało się bowiem, że te ultralekkie konstrukcje zachowują się "niestabilnie". Kolejnym etapem stało się więc zastosowanie tłumików wiskotycznych w celu wytłumienia niepożądanych drgań i lepszego utrzymania kontaktu igła płyta. I tak pojawiła się cała gama ramion z "wanienkami" na silikon w których znajdowały sie związane z rurką ramienia "wiosełka" Pojawił się przy okazji problem trudności doboru właściwego "wiosełka" do silikonu, którego parametry niekoniecznie były jasno podane. W ostateczności wszystko spadało na użytkownika który dobierał tłumienie "doświadczalnie".

I to w moim przekonaniu spowodowało początek końca odchudzania ramion...

A co z masą wkładek. Pięknym przykładem jest wkładka Ortofon LM 10 była to wkładka jak sama nazwa wskazuje Low Mass masa tej wkładki to jedynie 2.6 g I co się okazało ? Wkładka w tradycyjnym ramieniu nie mieściła się w granicach regulacji po prostu przeciwwaga była zbyt ciężka... Wtedy wkładka LM10 przekształciła się we wkładkę OM10... co oznacza Optional Mass. Innymi słowy do wkładki dodano masę i masa wkładki wzrosła do 5.0 g Ta historia ma swój ciąg dalszy bowiem w momencie pojawienia się trendu aby ramiona miały wygląd potężny sugerujący wielką sztywność wkładka LM 10 została obudowana tworzywem i odrodziła się jako 2M RED verso o masie 7,2 g czy to ta sama wkładka no oficjalnej wersji chyba nie ma ale wystarczy wyjąć "masywną" igłę z 2M i okaże sie że w jej miejsce pasuje igła od OM... Wygląda to karykaturalnie ale pasuje :)

To trochę tak jak ubieranie dobrej sprawdzonej płyty podłogowej samochodu w kolejne wersje nadwozia spełniające aktualne wymagania estetyczno-marketingowe.

Black Widow

Kwintesencję estetyki i funkcjonalności ramion stanowi dla mnie ramię Infinity Black Widow. Takie jest moje subiektywne zdanie.

źródło Hi Fi-Choice

Jak widać z danych technicznych to ramię jest naprawdę "lekkie" bo jego masa czynna to zaledwie 4,25 gram

To czyni je lżejszym od symbolu lekkości czyli SME III (5g)

Oczywiście dla zapewnienia trackability ramię ma tłumik wiskotyczny, (bo de facto miec musi)

Mimo tego jego drgania własne oceniono jako przeciętne, a walory brmieniowe jako ponadprzeciętne

Podsumowanie

Mam w swoim skansenie kilka ramion LM i nie mam zastrzeżeń co do ich dźwięku. Względy praktyczne zadecydowały o tym że stały się martwą gałęzią ewolucji. Oczywiście są niezastąpione jeśli ktoś ma jeszcze wkładkę NOS z grupy "super" track np Shura V-15. Ta szlachetna wkładka nie zagra w większości współczesnych ramion podobnie jak współczesna wkładka może mieć kłopoty w lekkim ramieniu np SME3009 II Imp. Jest tak dlatego, że wkładki do ramion LM miały przeważnie maksymalny nacisk 1.5g, co obecnie nie jest typowe. Dla wkładki o nacisku powiedzmy 2.5 g w ramieniu 3009 II imp po prosu "brakuje nacisku". Tak czy inaczej, w ograniczonym zakresie ramiona Low Mass mają jakieś ograniczone zastosowanie, co mnie osobiści cieszy, bo w sumie były to zacne konstrukcje.

A Czarna Wdowa, z powodu dyskretnej elegancji perfekcyjnych proporcji i fajnego wykończenia jest w tej dziedzinie królową :)

Załącznik Instrukcja Ramienia:

Instrukcja Black Widow

zódło zdjęć ebay.com

Tekst: Maciej Tułodziecki